انواع روش های تصفیه کردن آب

آب، مایه حیات هر موجود زنده‌ای است که آلوده‌بودن آن خطرات زیادی را برای سلامتی به‌همراه دارد. تصفیه آب از گذشته دور با جوشاندن آن آغاز شد تا به امروز ادامه دارد و خوشبختانه روش های تصفیه آب طیف وسیعی را به خود اختصاص داده است. ازآنجایی‌که روش های تصفیه کردن آب از اهمیت زیادی برخوردار است، این مقاله از سایت فراکالا باهدف شناخت انواع شیوه‌های تصفیه آب ارائه می‌شود. اگر می‌خواهید با رایج ترین شیوه های تصفیه آب و مراحل مختلف آن آشنا شوید، توصیه می‌کنیم این مقاله از سایت فراکالا را با دقت مطالعه کنید.

چرا باید آب را تصفیه کنیم؟

اگرچه دسترسی به آب آشامیدنی حق هر شهروند در هر کشور است، اما گاهی بنا به هر دلیلی، آب به‌خوبی به کمک روش های تصفیه آب ایمن نمی‌شود. در چنین شرایطی وجود یک دستگاه تصفیه آب خانگی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد، چراکه همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، تصفیه آب از اهمیت زیادی برخوردار است. از این روی در ادامه برخی از دلایل اهمیت آن‌ها را یادآوری می‌کنیم:

1. مصرف آب سالم فاقد آلاینده‌هایی نظیر سرب و آفت‌کش‌ها
2. حذف آلودگی‌های ناخواسته
3. به حداقل رساندن ابتلا به بیماری‌هایی نظیر مانند اسهال خونی، وبا و استفراغ مزمن
4. کاهش مصرف پلاستیک در صورت حذف خرید آب‌معدنی
5. بهبود طعم و بوی آب

اگر آب لوله کشی منزلتان مزه یا بوی بدی می دهد مقاله “دلایل بو و طعم بد آب لوله کشی” را بخوانید تا علت آن را پیدا کنید.

 روش های تصفیه کردن آب

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که آب برای بقای ما ضروری است، اما مصرف آب آلوده مضرات زیادی برای بدن دارد و سلامت انسان را به‌خطر می‌اندازد که ابتلا به بیماری‌های انگلی شایع‌ترین و شاید ساده‌ترین نوع بیماری بواسطه آب آلوده است. به‌طورکلی روش های تصفیه آب می‌تواند به‌صورت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی باشد که در ادامه این بخش، آن‌ها را به‌طور مختصر و مفید موردبررسی قرار داده‌ایم.

تصفیه آب به روش فیزیکی

تصفیه آب به روش فیزیکی نسبت به سایر روش‌های تصفیه آب بسیار ارزان‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است. استفاده از فیلترهای شنی، سرامیکی و فیلترهای کربن فعال، تنها بخشی از مراحل تصفیه آب به روش فیزیکی است. ضمن ارزان‌بودن روش فیزیکی تصفیه آب، این روش تنها به حذف ذرات و ناخالصی‌ها کمک می‌کند و نمی‌توان به کمک آن مواد شیمیایی و میکروارگانیسم‌ها را حذف کرد.

ته نشینی

ته‌نشینی درواقع فرآیندی فیزیکی است که در آن ذرات معلق آب تحت تأثیر گرانش از سوسپانسیون خارج می‌شوند. در این روش ذراتی که از سوسپانسیون ته‌نشین می‌شوند و به‌عنوان رسوب یا لجن در کف مخزن باقی می‌مانند.

فیلتراسیون

در این روش از فیلترهای چندرسانه‌ای مناسب در پاک‌سازی آب استفاده می‌شود. در این روش با کمک فرایندهای شیمیایی و فیزیکی آب را تصفیه و ایمن می‌کنند تا انسان از آن استفاده کند. در واقع فیلتراسیون هم ترکیبات بزرگ و هم آلاینده‌های کوچک و خطرناکی را که باعث بیماری می‌شوند از بین می‌برد. معمولاً از فیلتراسیون تحت عنوان ساده‌ترین و سالم‌ترین روش برای تصفیه یاد می‌شود.

خرید دستگاه تصفیه هوا نئوتک با بهترین قیمت از فروشگاه تخصصی فراکالا

نرم سازی

نرم‌شدن آب درواقع فرآیندی است که در پی آن آنیون‌های کلسیم، منیزیم و گاهی آهن حذف می‌شوند و آب سخت در طی این فرآیند اصطلاحاً نرم می‌شود. هدف از نرم‌کردن آب کاهش بیماری کلیوی و به حداقل رساندن آسیب به لوله‌های آب برای مصارف انسان‌هاست.

اسمز معکوس

بهترین نوع تصفیه آب، اسمز معکوس است که در دسته‌بندی تصفیه آب به روش فیزیکی قرار دارد. در این روش تصفیه آب از یک غشای نیمه‌تراوا برای حذف ناخالصی‌ها از آب استفاده می‌شود. این شیوه از تصفیه آب که به‌عنوان جدیدترین روش نیز شناخته می‌شود، بسیار اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه است، ضمن اینکه خطر کمتری نیز برای محیط‌زیست دارد.

تصفیه آب به روش شیمیایی

تصفیه شیمیایی آب به‌عنوان یکی از انواع شیوه های تصفیه آب شناخته می‌شود که معمولاً از آن در اغلب تصفیه‌های آب شهری استفاده می‌شود؛ چراکه این روش، راه‌حلی بسیار مؤثر و ارزان در جهت ازبین‌بردن آلودگی آب است. در کنار تمام موارد فوق، افزودن عناصر مضر نظیر کلر به‌عنوان یکی از معایب بزرگ روش تصفیه آب شیمیایی شناخته می‌شود. در ادامه این قسمت با بخش‌های مختلف تصفیه آب به روش شیمیایی آشنا خواهیم شد.

 اکسیداسیون

در بین بخش‌های مختلف روش های تصفیه آب، اکسیداسیون از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه در این روش مواد معدنی نظیر آهن و منگنز از آب حذف می‌شوند و معمولاً علت انجام این کار، کاهش سختی آب است. به‌طورکلی فرآیند اکسیداسیون ممکن است به کمک باکتری‌ها یا عناصری نظیر کلر یا ازن انجام شود.

خرید دستگاه بخور خانگی با قیمت مناسب

انعقاد و لخته سازی

انعقاد و لخته‌سازی یکی از جذاب‌ترین بخش‌های روش شیمیایی محسوب می‌شود، چراکه در این روش با افزودن مواد شیمیایی منعقد کننده، آلودگی آب‌های سطحی به شکل جامدات معلق درشت و کلوئیدی روی آب قرار می‌گیرند که این پدیده، تصفیه آب را آسان‌تر می‌کند.

ضدعفونی و کلر زنی

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که کلر یک ماده شیمیایی قوی است که سال‌هاست برای تصفیه آب در مصارف خانگی استفاده می‌شود. کلر یک روش مؤثر تصفیه آب برای ازبین‌بردن میکروب‌ها، انگل‌ها و سایر موجودات بیماری‌زا محسوب می‌شود. ارزان بودن کلر یکی از دلایلی است که از آن برای ضدعفونی‌کردن آب استفاده می‌شود؛ اما با تمام تفاسیر فوق افراد که از اختلالات تیروئید رنج می‌برند، بهتر است قبل از استفاده‌کردن از آب کلردار با پزشک خود مشورت کنند.

گندزدایی شیمیایی

گندزایی بخش دیگری از تصفیه آب شیمیایی است که برای ضدعفونی کردن آب استفاده می‌شود. در این بخش به کمک عناصری نظیر کلر، کلرامین یا دی‌اکسید کلر آب‌های زیرزمینی کاملاً گندزدایی می‌شوند و ایمنی آب افزایش می‌یابد، چراکه تمام عناصر ذکرشده نقش مؤثری را در ازبین‌بردن انگل‌ها، باکتری‌ها یا ویروس‌های باقی‌مانده در آب ایفا می‌کنند.

 خنثی سازی

خنثی‌سازی یکی از روش‌های معمول برای ازبین‌بردن مواد اسیدی است. به‌طورکلی آب سالم ازنظر شیمیایی باید دارای pH ۷ باشد. افزودن معرف‌های قلیایی و اسیدی در این مرحله می‌تواند سبب تشکیل رسوب‌های اسیدی و بازی در آب شوند که این موضوع می‌تواند آب را سالم‌تر کند.

ترسیب شیمیایی

هدف از ترسیب شیمیایی، نمایان‌شدن رسوب‌های شیمیایی است که برای آب مضر هستند. معمولاً از این بخش برای حذف اجزای یونی از آب با افزودن یون‌های متضاد برای کاهش حلالیت استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: دستگاه تصفیه آب استخر چیست و چه عملکردی دارد؟

تقطیر

تقطیر نیز به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم انواع شیوه های تصفیه آب محسوب می‌شود که می‌توان آن را درروش تصفیه آب شیمیایی دسته‌بندی کرد. در این روش، آب به کمک گرمایی که یک منبع حرارتی بزرگ آن را تأمین می‌کند، تبخیر می‌شود و برای خنک‌شدن به داخل کندانسور هدایت می‌شود.

پس از خنک‌شدن، بخار به آب مایع تبدیل می‌شود که برای نوشیدن، تمیز و بی‌خطر است. در این روش رسوبات سنگین نیز در کف ظرف باقی می‌مانند. مرحله تقطیر مهم‌ترین مرحله برای ازبین‌بردن باکتری‌ها، میکروب‌ها، نمک‌ها و سایر فلزات سنگین مانند سرب، جیوه و آرسنیک است، اما کندبودن فرآیند تقطیر و هزینه نسبتاً بالای آن سبب می‌شود تا اغلب مراکز تصفیه آب شهری این مرحله را حذف کنند.

کلر و ید

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد کلر و ید دو عنصر مهم برای ازبین‌بردن باکتری‌ها و انگل‌ها هستند و در گروه تصفیه آب به روش شیمیایی قرار می‌گیرند. البته این دو عنصر تأثیر اندکی در حذف ویروس‌ها دارند، ضمن اینکه این دو عنصر قادر نیستند انگل کریپتوسپوریدیوم که عامل بسیار بیماری‌های روده و معده است را حذف کنند.

این مطلب را از دست ندهید: رایج ترین مشکلات دستگاه تصفیه آب و نحوه حل آن ها

 روش بیولوژیکی تصفیه کردن آب

ازجمله جدیدترین روش تصفیه آب که به‌تازگی در انواع دستگاه تصفیه آب و تصفیه‌خانه‌های کشورهای توسعه‌یافته می‌توان مشاهده کرد، روش بیولوژیکی تصفیه‌کردن آب است. این روش که آلودگی و زیان حداقلی به آب و محیط‌زیست وارد می‌کند، ‌به عنوان یکی از روش های نوین تصفیه آب درنظر گرفته می‌شود. در این روش، ناخالصی‌های آب بدون آسیب به محیط‌زیست حذف می‌شود؛ اما روش بیولوژیکی دارای زیرساخت‌های نسبتاً گران‌قیمتی است که این موضوع می‌تواند به‌عنوان به یکی از معایب این روش محسوب می‌شود. به‌طورکلی روش بیولوژیکی از بخش‌های مختلفی تشکیل ‌شده است که ما تنها به بررسی مهم‌ترین آن‌ها اکتفا می‌کنیم.

دفع مواد زائد آلی

در این روش به کمک باکتری‌های هوازی یا بی‌هوازی مواد آلی زائد آب به‌طور طبیعی و ۱۰۰% از آب بدون اضافه‌کردن هیچ‌گونه مواد شیمیایی حذف خواهند شد.

بهترین شیوه تصفیه آب

به‌طورکلی بهترین روش تصفیه آب روش بیولوژیکی است که کمترین آسیب را به محیط‌ زیست می‌رساند؛ اما ازآنجایی‌که روش تصفیه آب بیولوژیکی نیاز به زیرساخت‌های پیشرفته و نسبتاً گران دارد، امروزه روش فیزیکی و شیمیایی معمول‌ترین روش، استفاده از دستگاه تصفیه آب شناخته می‌شود. دستگاه‌های تصفیه آب نیز مطابق با طراحی و ساختار خود معمولاً به کمک فیلترها از روش تلفیقی فیزیکی و شیمیایی برای تصفیه آب استفاده می‌کنند. البته ممکن است به‌تازگی جدیدترین دستگاه‌های تصفیه آب خانگی از روش تصفیه آب بیولوژیکی نیز پیروی کنند.

جمع‌بندی

بر اساس تحقیقات، رایج‌ترین شیوه‌های تصفیه آب به ترتیب تصفیه آب فیزیکی و شیمیایی است. استفاده از اشعه ماوراءبنفش نیز یکی دیگر از روش های تصفیه آب است که می‌توان از آن استفاده کرد؛ با این حال روش بیولوژیکی مناسب‌ترین روش برای تصفیه آب است که این روش نیز دارای معایب متعددی است.

طبق آخرین بررسی‌ها اسمز معکوس و فیلتراسیون ازجمله مهم‌ترین و مؤثرترین مراحل تصفیه آب محسوب می‌شوند که در کاهش میزان آلاینده‌ها و آلودگی آب، نقش بزرگی را ایفا می‌کنند. اگرچه امروزه آبی نسبتاً سالم از طریق لوله‌های آب به خانه‌ها می‌رسد، اما گاهی این آب می‌تواند به علت وجود عناصر مختلفی که در خود دارد، زمینه بروز بسیاری از بیماری‌های مختلف ازجمله سنگ کلیه را فراهم کند، در چنین شرایطی خرید یک دستگاه تصفیه آب که بتواند سختی آب را به حداقل برساند و میزان آلودگی آب را کاهش دهد، می‌تواند روش خوبی باشد؛

اما تصفیه آب تنها محدود به خانه‌ها نمی‌شود، بلکه آب تصفیه‌شده در علم پزشکی، دارویی، شیمیایی و صنعتی از اهمیت زیادی برخوردار است.