طبق تحقیقات انجام شده، بیمارستان‌ها محلی برای رشد و شیوع باکتری‌ها هستند و سبب بروز بیماری‌های مختلف باکتریایی و عفونی می‌شوند. این بیماری‌ها برای بیماران، مخصوصاً کودکان و افراد مسن، خطرناک‌تر هستند و باعث به خطر انداختن جان افراد زیادی می‌شوند. بیشتر بیماری‌هایی که عامل آن‌ها باکتری است، از راه هوا، شیوع پیدا کرده و به راحتی انتقال پیدا می‌کنند؛ از این رو باید با به کارگیری روش‌های مناسب، سدی دفاعی در برابر این مشکلات ایجاد کرد. با تعبیه و نصب سیستم هوای مطبوع، می‌توان در بیمارستان‌ها به راحتی از شیوع و انتقال بیماری‌ها جلوگیری کرد. در این مقاله قصد داریم به اهمیت تهویه در بیمارستان بپردازیم. با ما همراه باشید برای آشنایی بیشتر با سیستم تهویه بیمارستان حتما مطالعه این مقاله را تا پایان دنبال کنید.
اهمیت سیستم تهویه هوای بیمارستان
فضاهای مختلف بیمارستان اعم از اتاق‌های جراحی، بخش‌های بستری، ریکاوری، آزمایشگاه‌ها و… در فصل تابستان به سرمایش و در فصل زمستان به گرمایش نیاز دارند. دما و درصد رطوبت، در بعضی از فضاهای بیمارستان اهمیت بیشتری دارند و در برخی از فضاهای دیگر از اهمیت کمتری برخوردار هستند. تحقیقات نشان داده است که استفاده از سیستم هوای مطبوع و کنترل دما و رطوبت، در معالجه و درمان بیماران نقش مؤثری دارد. تمام موارد فوق، بیانگر این موضوع است که بحث سیستم تهویه هوا بیمارستانی علاوه بر ایجاد آسایش، هدف درمان را نیز به دنبال دارد. وجود دستگاه تصفیه هوا بیمارستانی هم برای این مراکز اهمیت ویژه ای دارد.
تأثیر سیستم تهویه هوا بیمارستانی
کیفیت هوای بیمارستان با میزان ذرات معلق موجود در آن تعریف شده است. این ذرات معلق، ممکن است ناشی از سرفه و عطسه بیمار، ذرات گردوغبار، هاگ و.. باشند. حال با استفاده از سیستم تهویه بیمارستان، می‌توان هوای محیط را تهویه و آن را تمیز و پاک کرد. در واقع این سیستم با کاهش چگالی ذرات موجود، سبب تمیز شدن هوا و کم شدن عفونت‌های محیطی می‌شود؛ یعنی تهویه بیمارستان، هوای کثیف را خارج و هوای تمیز را جایگزین آن می‌کند؛ از این رو استفاده از این سیستم، اهمیت زیادی در بیمارستان‌ها دارد و همواره باید از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کرد.
انواع سیستم تهویه بیمارستان
هوای بیرون از بیمارستان می‌بایست به روشی صحیح وارد بخش‌های مختلف آن شود و آلاینده‌های ایجاد شده نیز باید به روشی مؤثر، خارج شوند. در بیمارستان، اتاق‌های زیادی وجود دارند که الزامات هر اتاق، به شدت با اتاق‌های دیگر متفاوت است؛ بنابراین باید برای هر قسمت و بخش، به فکر تهویه مناسب و مطبوعی باشید. سیستم تهویه بیمارستان انواع مختلفی دارد که شامل تهویه طبیعی، تهویه مکانیکی و تهویه ترکیبی است.
بیشتر بخوانید: مزایای دستگاه تصفیه هوای بیمارستانی
تأسیسات مختلف تهویه مطبوع بیمارستان
تنظیم رطوبت و دما در اتاق‌های مختلف بیمارستان، به ایجاد شرایط بهتر و سالم‌تر، برای بیماران و همراهان آن‌ها کمک کرده و می‌تواند بر روند بهبود بیماران، تأثیر مثبتی داشته باشد. در شرایط همه‌گیری بیماری‌های ویروسی مثل آنفولانزا و کرونا، کیفیت هوای داخل بیمارستان، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. تأسیسات تهویه در بیمارستان شامل سیستم کنترل رطوبت، کنترل جریان هوا و فیلتراسیون است که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
سیستم‌های کنترل دما
یکی از تأسیسات مرتبط با تهویه هوای مطبوع بیمارستان‌ها، سیستم کنترل دما است. درجه حرارت بیشتر از ۲۴ درجه سانتی‌گراد در فضاهایی که به دمای بالاتر برای راحتی و آسایش بیشتر بیماران نیاز دارند، باید حتماً تأمین شود. بیشتر بخش‌های بیمارستان معمولاً به دمای ۲۱ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد نیاز دارند. البته این امر به شرایط بخش‌های مختلف بیمارستان نیز بستگی دارد؛ به عنوان مثال بخش‌های جراحی ممکن است حتی به دماهای کمتری نیاز داشته باشند.
سیستم کنترل رطوبت
از دیگر وظایف سیستم تهویه هوا در بیمارستان‌ها، می‌توان به تنظیم فشار هوا و کنترل سطح رطوبت اشاره کرد. در واقع سیستم کنترل رطوبت علاوه بر اینکه سبب جلوگیری از رشد ویروس‌ها و باکتری‌های مختلف می‌شود، می‌تواند بر روند کارکرد تجهیزات و دستگاه‌های موجود در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مختلف نیز تأثیرگذار باشد.
فیلتراسیون هوا
سیستم‌های تهویه در بیمارستان، باید دارای فیلتراسیون مناسب و باکیفیت باشند تا بتوانند از ورود ویروس، باکتری و قارچ‌ها جلوگیری به عمل آورند. اگر در سیستم تهویه از فیلتراسیون مناسبی استفاده شود، ذرات آلوده و میکروب‌ها جذب فیلترها شده و از انتشار آن‌ها، جلوگیری می‌شود. معمولاً در این سیستم‌ها، از فیلتر هپا استفاده می‌کنند.
کنترل جریان هوا
کنترل جریان هوا در تأسیسات بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی، شامل اگزاست هوا از قسمت‌هایی با بیشترین احتمال آلودگی و جایگزین نمودن آن با هوای تمیز است. برای کنترل جریان هوا برای دستیابی به یک فشار یا دمای خاص، از دمپرها استفاده می‌شود. در تجهیزات تهویه، انواع خاصی از دمپرها مانند واحدهای القایی و جعبه‌های اختلاط به کار رفته است. توجه داشته باشید که دمپرهای به کار رفته در کانال‌های هوای بیمارستان‌ها و محفظه‌های آن‌ها معمولاً از نوع چند پره‌ای است.
بیشتر بخوانید: اتاق تمیز چیست؟
بخش‌های اصلی سیستم تهویه بیمارستانی
در بیمارستان انواع مختلف ایزوله‌سازی به روش‌های متفاوت، به صورت استاندارد انجام می‌شوند. معمولاً در بیمارستان‌ها طراحی سیستم تهویه فشار منفی برای جلوگیری از گسترش بیماری و عفونت به راهروها، استفاده می‌شود. به طور کلی تهویه مطبوع بیمارستان، انواع مختلفی چون فن کویل بیمارستانی، هواساز منطقه‌ای، دستگاه چیلر، بویلر و اگزاست فن دارد که در ادامه به صورت مختصر آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
فن کویل بیمارستانی
از سیستم فویل کویل برای سرمایش و گرمایش اتاق‌های بستری، اتاق‌های اداری ساختمان، اتاق پزشکان، اتاق پرستاران و درمانگاه استفاده می‌شود. در واقع، این سیستم در تهویه بیمارستان، بار سرمایی و گرمایی را به دوش کشیده و هوای محیط توسط دستگاه مخصوص هواساز مرکزی، تمیز می‌شود. با سیستم فن کویل بیمارستانی، به راحتی می‌توان دما، رطوبت و تمیزی هوا را کنترل کرد.
هواساز چند منطقه‌ای
از سیستم هواساز چند منطقه‌ای برای سرمایش و گرمایش اتاق جراحی، اتاق زایمان و همچنین اتاق عمل و احیا استفاده می‌شود. از این سیستم معمولاً در فضاهایی استفاده می‌شود که دارای رطوبت نسبی بالا هستند؛ اما دمای فضاها با یکدیگر، یکسان نیست؛ به همین دلیل از هواساز چند منطقه‌ای برای تنظیم کردن رطوبت و دما به صورت جداگانه استفاده می‌شود.
دستگاه چیلر بیمارستانی
اگر برای شما هم سوال است که سردکن یا چیلر چیست، باید گفت دستگاهی است که می‌تواند به وسیله یک سیکل تبرید تراکمی یا جذبی، از مایعات، گرما را دریافت کند و حرارت را از آن، خارج سازد. به این صورت، مایع خنک شده، دمای محیطی را که چیلر در آن قرار دارد به راحتی مطبوع و مناسب می‌سازد. در واقع چلیر، یکی از تأسیسات ضروری در بیمارستان‌ها است که معمولاً در بخش موتورخانه نصب و بهره‌برداری می‌شود.
بویلر
بویلر، یکی دیگر از بخش‌های سیستم تهیه بیمارستان است که به عنوان سیستم گرم‌کننده آب، عمل می‌کند. در واقع بویلر با ارسال آب گرم به بخش‌ها و واحدهای گرم‌کننده هوا در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، به تهویه و ایجاد هوای مطبوع کمک قابل توجهی می‌کند. بویلر انواع مختلفی چون بویلر بخار، بویلر آب گرم و بویلر روغن داغ دارد.
اگزاست فن
منظور از اگزاست فن بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، همان سیستم تهویه هوا است که امکان ایجاد هوایی پاکیزه و سالم را به دور از هر گونه آلودگی و آلاینده، برای بخش‌های مختلف فراهم می‌کند. سیستم اگزاست فن، با قابلیت منحصر به فردی که در کاهش غلظت آلاینده‌ها دارد، می‌تواند از ورود ویروس‌ها و باکتری‌ها واگیردار، به داخل محیط بیمارستان، جلوگیری کرده و به این صورت از مشکلات مختلف و بیماری‌های تنفسی، جلوگیری کند.
مطالعه این مقاله را از دست ندهید: بهترین دستگاه تصفیه هوا در بازار کدام است؟
بخش‌های مختلف بیمارستان متصل به سیستم تهویه
در بیمارستان بخش‌های مختلفی وجود دارند که باید متصل و مجهز به سیستم تهویه باشند. این بخش‌ها شامل اتاق‌های جراحی، کلین روم، اتاق نوزادان، اتاق مراقبت‌های ویژه، اتاق‌های پرستاران، اتاق‌های اداری، بخش اورژانس، اتاق ایزوله بیماران مسری، بخش استریل کردن تجهیزات و آزمایشگاه‌ها هستند.
طراحی و نصب سیستم تهویه مطبوع بیمارستانی
برای طراحی سیستم هوای مطبوع بیمارستان‌ها می‌بایست از دستورالعمل‌ها و استانداردهای محلی و بین‌المللی خاصی پیروی کرد. بیمارستان، جزو حساس‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های جامعه است که باید از سیستم تهویه مناسب، به منظور کنترل عفونت و حفظ سلامت مردم، برخوردار باشد؛ در همین راستا، دستورالعمل‌ها و استانداردهای تهویه مطبوع بیمارستان زیادی تدوین شده‌اند که هر کشور باید برای ساخت مراکز درمانی از آن‌ها تبعیت کند؛ از این رو برای طراحی سیستم تهویه بیمارستان، ابتدا باید بخش‌های مختلف بررسی و سپس مناسب‌ترین تجهیزات برای گرمایش و سرمایش و تهویه هوا انتخاب شود.
جمع‌بندی
تأمین سیستم هوای مطبوع در مراکز درمانی و بیمارستان، یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم است که باید انجام گیرد. وجود آلاینده‌های فراوان در بخش‌های مختلف بیمارستان، سبب مریض‌شدن افراد سالم و همچنین بدتر شدن حال بیماران می‌شود؛ به همین دلیل سیستم تهویه بیمارستان باید متناسب با هر اتاق یا بخش، نصب و تعبیه شود. در واقع سیستم تهویه، هوای سالم و تمیز را جایگزین آلاینده‌های بیمارستانی و هوای آلوده می‌کند. یک سیستم هوای مطبوع باید پارامترهای فشار، دما و رطوبت را به درستی تنظیم و کنترل کند.
